Twee Bruggelingen als tandwielen in de maalstroom van Ramrod 934
28 Mei 1944
Berthe Van Sevenant en Marcel Bocher: schakels in het verzetsrad
28 mei 1944. In de vroege ochtend denderen geallieerde bommenwerpers over het Brugse luchtruim. Hun doel: het kasteel Ter Linden in Sint-Michiels, een belangrijk hoofdkwartier van de Duitse Kriegsmarine. De operatie draagt de codenaam Ramrod 934. Wat bedoeld was als een strategisch precisiebombardement, resulteert ook in burgerleed: huizen worden verwoest, levens gebroken.
Maar achter deze militair-historische feiten gaan ook onbekendere, stille helden schuil. Mensen uit Brugge zelf, die in de schaduw van het grote conflict hun steentje bijdroegen.
Onder hen twee figuren die elk op hun manier meedraaiden in het complexe rad van het verzet: Berthe Van Sevenant en Marcel Bocher. Hun levens raakten verweven met de oorlog, met verraad, en met de bombardementen van die dag.
Berthe Van Sevenant – stille kracht van het inlichtingennetwerk 'Moujick'
Berthe Van Sevenant was een Brugse verzetsvrouw, verbonden aan het inlichtingennetwerk Moujick, een organisatie die samenwerkte met de Britse geheime dienst. In de nacht van 29 op 30 september 1941 werd Guy Stinglhamber, een Belgische geheim agent in dienst van de Britse Special Operations Executive (SOE), per valscherm boven België gedropt. Stinglhamber had de opdracht om in het westen van België aan spionage te doen: met name over de Duitse versterkingen in de kuststreek en over het kasteel Ter Linden in Sint-Michies moest hij inlichtingen inwinnen. Berthe en haar kameraden stonden klaar om hem op te vangen en onderdak te bieden.
Ze was een discrete maar onmisbare figuur in het Brugse verzetsleven. Informatie over troepenbewegingen, bevoorrading, installaties: Berthe hielp verzamelen en doorspelen. Ze leefde met constante dreiging — en dat gevaar werd werkelijkheid toen Moujick in 1942 door de Duitse bezetter werd opgerold. Berthe werd gearresteerd, gemarteld, veroordeeld tot de dood.
Ze ontsnapte aan de executie, maar niet aan deportatie: kamp Ravensbrück werd haar hel. Tegen alle verwachtingen in overleefde ze het concentratiekamp, maar keerde terug als een andere vrouw. Ze had vrienden verloren, haar gezondheid ondermijnd, en jarenlang gezwegen over de gruwel. Maar Brugge vergat haar niet — haar naam leeft voort als symbool van vrouwelijke verzetskracht.
Marcel Bocher – de smid die kaarten tekende
Marcel Bocher, ook Bruggeling, was smid van beroep. Hij werkte in de jaren van de bezetting voor de Brugse aannemer Maurice D’Hondt — later veroordeeld tot de dood voor collaboratie. Via deze opdrachten werd Marcel vaak ingezet op gevoelige Duitse locaties, zoals het krijgsgevangenenkamp in Sint-Kruis (de huidige marinekazerne LTZ Victor Billiet) én het kasteel Ter Linden.
Wat Marcel zag en hoorde, liet hij niet onbenut. Hij maakte gedetailleerde kaarten, tekende installaties na en noteerde troepenbewegingen. Die informatie gaf hij door aan zijn kompaan Raoul Meertens, die via verzetskanalen de weg naar Londen kende. Het is aannemelijk dat deze informatie bijdroeg aan de doelbepaling voor de geallieerde luchtmacht in aanloop naar Ramrod 934.
Op 26 mei 1944 — twee dagen vóór het bombardement — werd Marcel gearresteerd. Of zijn arrestatie het gevolg was van verraad, is niet met zekerheid bekend. Wel staat vast dat hij een van de laatste schakels was in de inlichtingenketen die de bommenwerpers leidde naar hun doel.
De bommen van Operatie Ramrod 934 hadden een duidelijk doelwit, maar een oncontroleerbare impact. Bruggelingen stierven, huizen werden verwoest.
Vandaag, meer dan tachtig jaar later, zijn de namen van Berthe Van Sevenant en Marcel Bocher gebeiteld in de Brugse herinnering, letterlijk via de struikelstenen voor hun woningen. Hun verhalen herinneren ons eraan dat oorlog niet enkel draait om veldslagen en generaals, maar vooral om gewone mensen die buitengewone moed tonen.
Op 28 mei herdenken we de slachtoffers van Ramrod 934. Maar we eren ook hen die, in stilte, de loop van de geschiedenis mee hielpen buigen — met potlood, papier en onwankelbare overtuiging.
